سلامت نیوز: همه ما می‌دانیم که شب زمان استراحت و آماده شدن برای روز بعد است. اما خیلی از واکنش‌های بدن تنها هنگام شب انجام می‌شود زیرا هر سلولی در بدن دارای چرخه شبانه روزی است، بنابراین بعضی از عملکردها برای شب برنامه ریزی شده است.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه خراسان، چرخه ساعت اصلی بدن (SCN) نام دارد و قسمتی از این سیستم با آزاد کردن هورمون ملاتونین در هنگام شب تنظیم می‌شود.

این هورمون به بدن از شب شدن خبر می‌دهد و کمک می‌کند فرد احساس خواب آلودگی پیدا کند. در ادامه مطلب به این نکته می‌پردازیم که در طول شب برای بدن چه اتفاقی می‌افتد و این که زمان چه نقشی در کارکرد اعضای بدن دارد.

*ساعت ۳ صبح، اوج جوانسازی پوست است:

از ساعت ۸ شب روند فعالیت بدن کند می‌شود. به عنوان مثال، فشارخون به تدریج افت می‌کند و عملکردهای کلیدی مانند ضربان قلب، میزان تنفس و تولید ادرار بین ۳ و ۴ بامداد به پایین‌ترین حد خود می‌رسد. این کار کمک می‌کند تا در فاصله کمتری، بدن بتواند انرژی ذخیره کند. جالب است بدانید در همین زمان است که تولید سلول‌های پوست نیز به اوج می‌رسد اما اگر در این زمان ورزش‌های شدید انجام دهید، انرژی هدر می‌رود و در نتیجه روند جوانسازی پوست به عقب می‌افتد.

این ایجاد اختلال در ساعت بیولوژیک، می‌تواند به چین و چروک زود رس پوست منجر شود.

*چرا هنگام صبح، احساس سرما می‌کنید:

طی شب، دمای بدن از ۳۷ درجه سانتی گراد به دمای خیلی پایین تر افت می‌کند، این امر برای کمک به ذخیره انرژی است. دمای بدن بین ۳ و ۴ صبح افت می‌کند و در زمان بیدار شدن افزایش می‌یابد. همچنین در اوایل ظهر دمای بدن کمی افت می‌کند و در اوایل عصر بالا می‌رود.

با پایین رفتن دما، میزان تمرکز افت می‌کند. این امر می‌تواند روی عملکرد کارمندان در شیفت شب تأثیر بگذارد و هوشیاری آن‌ها را در ساعت‌های اولیه کم کند.

*غذا خوردن دیر وقت به یبوست منجر می‌شود:

به محض به خواب رفتن، سیستم گوارش نیز به خواب می‌رود. عملکرد دستگاه گوارش در نیمه شب کند می‌شود و کبد روی کارهایی مانند آزاد کردن کالری‌ها برای ادامه کار اعضای حیاتی بدن، تمرکز می‌کند.

دیر غذا خوردن در شب باعث ناتمام ماندن روند هضم می‌شود. مواد غذایی از روده‌ها به کندی عبور می‌کند و فعالیت آنزیم هایی که غذا را می‌شکند نیز کاهش پیدا می‌کند. همه این عوامل می‌تواند به یبوست و دل درد منجر شود. خوابیدن با شکم پر یکی از عمده‌ترین عوامل سوزش سردل است.

بهتر است حداقل ۲ ساعت قبل از خواب غذا بخورید.

*کار چشمی در آخر شب می‌تواند به چشم‌ها آسیب برساند

کار چشمی در شب به سلامت چشم آسیب می‌رساند. طی روز، چشم بیشتر از گیرنده‌های (cones) که اجازه مشاهده رنگ‌های شاد را می‌دهد استفاده می‌کند اما هنگام شب از گیرنده‌های دیگر (rods) استفاده می‌کند که اجازه دید در نور کم را به ما می‌دهد.

بنابراین در صورتی که در شب به طور منظم در معرض نور شدید قرار بگیرید، این چرخه به هم می‌ریزد بنابراین شاید چشم به نور عادت نکند و در نتیجه هنگام شب ممکن است دید کمتری داشته باشید. ساختار چشم انسان به گونه‌ای است که طی ۲۴ ساعت، انتظار یک زمان تاریکی را دارد بنابراین قرار گرفتن در معرض نور خیلی شدید هنگام شب و به مدت طولانی می‌تواند به چشم آسیب برساند. مردمک چشم در هنگام شب، درست به نور واکنش نشان نمی‌دهد.

هنگام قرار گرفتن در معرض نور، مردمک باید منقبض شود تا نور کمتری وارد شود و فرد بتواند دید متمرکزتری داشته باشد اما با تغییر چرخه شبانه روزی، مردمک به‌اندازه کافی منقبض نمی‌شود، بنابراین هنگام شب نور شدیدتر شده و دید تار می‌شود و چشم‌ها احساس خستگی بیشتری می‌کند.

به عنوان مثال هنگام خواندن کتاب روی تخت، کلمات نامشخص به نظر می‌آید.

فشار مایع در چشم نیز در هنگام شب تغییر می‌کند که برای مبتلایان به آب سیاه مشکل ایجاد می‌کند. این افزایش فشار بر اثر بالا رفتن مایعات چشم می‌تواند مشکلات بینایی به وجود آورد.

*قرص فشارخون خود را قبل از خواب مصرف کنید

محققان دریافته اند، در بیمارانی که قبل از خواب از قرص‌های فشارخون استفاده می‌کنند، نسبت به آن هایی که صبح مصرف می‌کنند روند کنترل فشارخون راحت تر است و خطر حمله قلبی و سکته کاهش می‌یابد.

*در طول درمان بیماری علاوه بر نوع دارو، زمان مصرف دارو نیز اهمیت دارد

به عنوان مثال دوز بالای استروئید برای درمان آسم می‌تواند منجر به اختلال خواب شود. بنابراین، پزشکان به بیماران توصیه می‌کنند پس از ساعت ۶ بعدازظهر داروهای استروئیدی مصرف نکنند. زیرا در غیر این صورت این امر می‌تواند در نظم طبیعی کورتیزول، هورمون استرس، اختلال ایجاد کند.

تأثیرگذاری استروئیدها، مشابه کورتیزول است و می‌تواند ساعت‌ها باقی بماند اما ناراحتی‌های التهابی که به استروئید واکنش نشان می‌دهد، هنگام شب بدتر می‌شود؛ بنابراین، بیمار با حال بدی از خواب بیدار می‌شود.

*خواب به دفع سموم از مغز کمک می‌کند:

بخشی از مغز در زمان خواب فعال تر است. طی روز، حجمی از اطلاعات وارد مغز می‌شود و به طور موقت در آن جا ذخیره می‌شود؛ در زمان خواب مغز این اطلاعات را ثبت می‌کند و مورد آنالیز قرار می‌دهد تا بتواند تصمیم بگیرد که با آن‌ها چه کار کند. همچنین خواب در دفع سمومی که طی روز در مغز تراکم پیدا کرده است نقش بسیار موثری دارد.

*علت حمله قلبی در اوایل صبح:

بسیاری از بیماری‌ها هنگام شب بدتر می‌شود و اغلب حمله‌های قلبی ۴ صبح به بعد رخ می‌دهد. بخشی از آن به دلیل غلظت خون و مستعدتر بودن آن به لخته شدن در شب است که به احتمال زیاد به علت تغییرات هورمونی ۲۴ ساعته بدن است. عامل دیگر می‌تواند به علت پایین آمدن فشارخون هنگام شب باشد در نتیجه میزان انتقال اکسیژن و گلوکز به قلب کمتر است.

*چاقی

برخی از هورمون‌ها پس از غروب آفتاب هنوز فعال است. اغلب هورمون‌های رشد هنگام خواب ترشح می‌شود. کاهش خواب می‌تواند روی رشد کودک تأثیر بگذارد. در بزرگسالان، کمبود هورمون رشد با چربی اطراف شکم ارتباط دارد. در زنان هورمون هایی که عملکرد تخمدان را تنظیم می‌کند، هنگام شب رها می‌شود. به همین علت است خیلی از زنان یائسه هنگام شب دچار گر گرفتگی می‌شوند.