سلامت نیوز : باردار است و نگران. پزشکش دیروز به او گفته دیابت بارداری دارد و حالا غم عالم به دلش نشسته. می‌ترسد؛ هم از این‌که خودش مبتلا به دیابت باقی بماند و هم بچه‌اش عمری با دیابت و دردسرهایش دست به گریبان باشد و از آن مهم‌تر این‌که حالا جنین او در خطر باشد.

می گوید: من هیچ وقت دیابت نداشته ام، پس چرا باید این بلا سرم بیاید؟ انگار نگرانی او چندان هم بیجا نیست، چون دکتر طاهره فروغی فر، متخصص زنان و زایمان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به جام جم می گوید: دیابت مادر در دوران بارداری و اثری که روی جنین می گذارد، بعدها آثار خود را در زندگی کودک نشان می دهد، یعنی وقتی قند خون خانم باردار بالا می رود، در بدن جنین هم انسولین و سلول های چربی افزایش می یابد و سرانجام چاقی، مقاومت به انسولین و دیابت در دوران کودکی و بزرگسالی او اتفاق خواهد افتاد.

دیابت، شایع ترین عارضه بارداری

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه جام جم ؛ شایع ترین عارضه طبی در دوران بارداری ابتلا به دیابت است. دکتر طاهره فروغی فر این عارضه را این گونه تعریف می کند: دیابت بارداری یعنی خانم باردار برای اولین بار بدون سابقه قبلی، دچار دیابت شود، ولی اگر خانمی قبل از بارداری دچار دیابت باشد و در حالی که مبتلا به آن است، باردار شود، به این وضع، «دیابت آشکار» یا «قبل از بارداری» می گویند.

تشخیص دیابت بارداری

دکتر فروغی فر در پاسخ به این پرسش که دیابت بارداری چگونه تشخیص داده می شود، می گوید: در اولین مراجعه خانم باردار به پزشک و در اولین درخواست آزمایش خون، تست قند خون ناشتا هم درخواست و انجام می شود تا اگر مشکلی وجود داشت، خیلی زود اقدام های لازم انجام شود.

وی ادامه می دهد: در مواردی هم بررسی قند خون ناشتا ضرورت و اهمیت ویژه ای می یابد و حتما باید انجام شود. این متخصص زنان و زایمان تاکید می کند: در صورت چاقی خانم باردار، سابقه خانوادگی دیابت در بستگان نزدیک، سابقه دیابت در بارداری قبلی، سابقه زایمان نوزاد با وزن زیاد، سقط های مکرر و غیرقابل توجیه قبلی، مرگ جنین در هفته های آخر بارداری، زایمان طبیعی بسیار سخت که باعث آسیب به نوزاد شده باشد، در اولین و زودترین زمان ممکن، آزمایش قندخون انجام می شود، حتی اگر قند خون اولیه طبیعی باشد، بین هفته های 24 تا 28 بارداری لازم است دوباره قندخون بررسی شود.

اگر مادر از قبل دیابت داشته باشد

دکتر فروغی فر با اشاره به این که اگر خانمی از قبل، مبتلا به دیابت بوده است، باردار شود، احتمال بروز مشکلات جنینی مثل ناهنجاری در اندام ها، نقص دستگاه عصبی مرکزی، ناهنجاری های قلبی، کلیوی و اختلالات مغزی در فرزندش شایع است، می افزاید: در زنان دیابتی که با وجود دیابت باردار می شوند، احتمال مرگ جنین بویژه طی یک تا دو ماه آخر بارداری افزایش می یابد. این زنان بیشتر از بقیه خانم های باردار دچار مشکل افزایش فشارخون و افزایش احتمال سزارین می شوند. این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران تاکید می کند: سقط های مکرر، زایمان زودرس، درشت بودن جنین، مرگ های غیرقابل توجیه، افزایش میزان مایع آمنیوتیک و همچنین مشکلات قلبی نوزادان از عوارض بارداری زنان دیابتی است.

دیابتی که باقی می ماند

به گفته این متخصص زنان و زایمان، از هر دو خانمی که در دوران بارداری به دیابت مبتلا می شوند، یک نفر طی 20 سال بعدی دچار دیابت دائم خواهد شد. همچنین فرزندان این زنان با احتمال بیشتری چاق یا دچار دیابت خواهند شد. دکتر فروغی فر به نکته مهمی اشاره می کند و می گوید: فرزند زن دیابتی یک تا 3 درصد احتمال دارد به دیابت مبتلا شود و در صورتی که هم پدر و هم مادر دچار دیابت باشند، فرزند به احتمال 20 درصد به دیابت مبتلا خواهد شد.

اول رژیم و ورزش، دوم انسولین

معمولا خانم های دیابتی، چه از قبل به دیابت مبتلا شده باشند و چه در دوران بارداری مبتلا باشند، نگرانی زیادی در این باره دارند، ولی خبر خوب این که این مشکل راه حل دارد.

دکتر فروغی فر در این باره می گوید: برای درمان خانم بارداری که دچار دیابت شده است، ابتدا رژیم غذایی، ورزش و کنترل مکرر قند خون توصیه می شود، ولی سرانجام در صورت بی تاثیر بودن این رژیم غذایی و ورزش، درمان با انسولین برای او در نظر گرفته می شود.

کنترل و مراقبت پس از زایمان هم لازم است

دکتر فروغی فر درباره وضع این خانم ها و فرزندانشان پس از زایمان می گوید: پس از زایمان، در مرحله اول، یک تا سه روز پس از زایمان قندخون بررسی می شود. سپس حدود شش هفته پس از زایمان و دوباره یک سال پس از آن و سپس هر ساله قند خون باید بررسی شود و در صورت مختل بودن آن، تشخیص دیابت پابرجا و ماندگار مطرح می شود. به گفته این متخصص زنان و زایمان، خانم باردار مبتلا به دیابتی که پس از زایمان دچار مشکل دیابت نباشد، می تواند از هریک از روش های جلوگیری از بارداری بدون محدودیت استفاده کند، اما در خانم های دچار دیابت پابرجا استفاده از روش های هورمونی (قرص های خوراکی یا تزریقی) ممکن است، مشکل ساز باشد.